Agnieszka Wernik

adwokat

Jestem adwokatem, członkiem Izby Adwokackiej w Warszawie. Reprezentuję w postępowaniach karnych osoby zniesławione i znieważone. Specjalizuję się również w sprawach z zakresu prawa cywilnego, ze szczególnym uwzględnieniem spraw o ochronę dóbr osobistych, w tym dobrego imienia. Pomagam osobom poszkodowanym uzyskać odszkodowanie i zadośćuczynienie w postępowaniach cywilnych związanych ze szkodą na osobie m.in. z tytułu naruszenia dóbr osobistych, wypadków komunikacyjnych i błędów medycznych.
[Więcej >>>]

Sklep

Dobra osobiste? Ale co to takiego?

Agnieszka Wernik16 marca 2018Komentarze (1)

Długo zastanawiałam się jaką kwestię merytoryczną poruszyć jako pierwszą na blogu. Tymczasem odpowiedź przyszła sama.

Niedawno rozmawiałam ze znajomą, która nie jest prawnikiem. Zapytałam ją, co to według niej są „dobra osobiste”. Zastanawiała się dobrą chwilę, kiedy w końcu odpowiedziała, że według niej dobra osobiste są to takie przedmioty, które służą do jej osobistego użytku, jak na przykład telefon czy komputer.

Nic bardziej mylnego!

Dobra osobiste

Dobra osobiste nie są przedmiotami materialnymi. Są to bowiem pewne wartości o charakterze niemajątkowym, których nie da się wyrazić w pieniądzu, a które wiążą się z osobowością człowieka. Jako przykłady dóbr osobistych można wymienić chociażby: zdrowie, wolność, dobre imię, godność osobistą, tajemnicę korespondencji, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, wynalazczą i racjonalizatorską, a także życie prywatne i intymne, czy też kult pamięci osoby zmarłej. To oczywiście nie wszystkie dobra osobiste. Ich katalog jest bowiem stale poszerzany.

Co istotne, Twoje dobra osobiste są chronione przez prawo i to niezależnie od tego jaki jest Twój stan majątkowy, jakie masz wykształcenie, czy gdzie mieszkasz. Nikt też nie ma prawa naruszać Twoich dóbr osobistych.

To duże uproszczenie, ale można powiedzieć, że jeżeli ktoś słowem lub nawet gestem sprawił, że poczułeś się dotknięty, poniżony, zażenowany, zdenerwowany, zawstydzony, istnieje duże prawdopodobieństwo, że doszło do naruszenia Twoich dóbr osobistych. Dobre imię i godność osobista są bowiem najczęściej naruszanymi dobrami osobistymi. Prawo zaś chroni Twoje dobra osobiste, tak aby nikt nie narażał Cię na nieprzyjemności, nie psuł Twojej samooceny, czy nie rozpowszechniał wiadomości przedstawiających Cię w negatywnym świetle i narażającego Cię na utratę zaufania potrzebnego np. do wykonywania zawodu.

Bezprawność naruszenia dóbr osobistych

Pamiętaj jednak, że aby mówić w ogóle o naruszeniu dóbr osobistych, naruszenie to musi być bezprawne.

Przykładowo nie będzie bezprawne osadzenie w zakładzie karnym osoby skazanej prawomocnym wyrokiem karnym. Takie działania jest zgodne z prawem. Nie można tu więc mówić o naruszeniu dobra osobistego skazanego w postaci wolności.

Nie będzie także bezprawne przeprowadzenie zabiegu amputacji kończyny czy podłączenie kroplówki pacjentowi, który wcześniej wyraził na to zgodę. Nie można więc w takiej sytuacji mówić o naruszeniu dóbr osobistych takich jak zdrowie, czy nietykalność cielesna. Dopiero brak takiej zgody na zabieg może powodować odpowiedzialność z tytułu naruszenia dóbr osobistych.

Obiektywność naruszenia dóbr osobistych

Druga kwestia na którą należy zwrócić uwagę to obiektywność naruszenia dóbr osobistych.

Jeżeli więc nie lubisz kiedy ktoś wobec Ciebie używa jakiegoś określenia, ale określenie to jest powszechne i obojętne w odbiorze społecznym, nie możesz wywodzić, że doszło do naruszenia Twojego dobrego imienia. Jest to bowiem tylko Twoje subiektywne odczucie. Tymczasem naruszenie dobrego imienia (podobnie jak innych dóbr osobistych) musi być obiektywne. Musi więc szkalować Cię w oczach innych osób.

Mówiąc wprost, aby ocenić czy doszło do naruszenia dóbr osobistych trzeba spojrzeć na dane zdarzenie z punktu widzenia przeciętnej osoby. Dajmy na to takiego Kowalskiego. Jeżeli zatem według naszego Kowalskiego, który nie jest osobą przewrażliwioną, właściwie postrzega pewne zjawiska, reaguje standardowo, dane zachowanie narusza Twoje dobra osobiste, to możemy mówić o niedozwolonej ingerencji w sferę chronionych dóbr osobistych.

Dobra osobiste – środki ochrony

A jakie są środki ochrony dóbr osobistych? Tytułem przykładu można tu wymienić:

1. żądanie zaniechania naruszania dóbr osobistych:

Żądać zaniechania możemy już w sytuacji, gdy dobro osobiste jest zagrożone, ale nie doszło jeszcze do jego naruszenia np. możemy żądać zaniechania publikacji książki naruszającej naszą prywatność i życie intymne.

Żądać zaniechania działań naruszających dobra osobiste można też np. w sytuacji gdy do naruszenia już doszło, książka naruszająca prywatność i życie intymne ukazała się już w sklepach, ale istnieje ryzyko dalszych naruszeń i ingerencji, poprzez dalsze jej rozpowszechnianie. W takiej sytuacji można np. żądać wycofania ze sklepów niesprzedanych egzemplarzy takiej książki;

2. żądanie usunięcia skutków naruszenia:

W zależności od konkretnego przypadku może to polegać np. na złożeniu oświadczenia w odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie np. na opublikowaniu przeprosin na stronie internetowej, w gazecie, a nawet w programie telewizyjnym;

3. żądanie zapłaty zadośćuczynienia:

Chodzi tutaj o zrekompensowanie krzywdy (cierpień psychicznych), której doznałeś na skutek naruszenia Twoich dóbr osobistych. Twoja krzywda nie ma wymiernego charakteru, więc zadośćuczynienie ma łagodzić skutki naruszenia, niejako przywrócić Cię do równowagi psychicznej, sprawić jednym słowem, że poczujesz się lepiej. Jeśli uznasz to za stosowne, możesz także żądać zapłaty zadośćuczynienia na dowolnie wybrany cel społeczny;

4. żądanie zapłaty odszkodowania:

Żądać odszkodowania można wtedy, gdy wskutek naruszenia dóbr osobistych została wyrządzona szkoda majątkowa, np. jeśli zostałeś pobity i utraciłeś zdolność do pracy zarobkowej, możesz żądać od sprawcy naprawienia szkody, w tym płacenia renty z uwagi na utraconą zdolność do pracy. Zdrowie jest bowiem Twoim dobrem osobistym.

Nie ma przeszkód aby skorzystać z kilku bądź nawet wszystkich środków ochrony dóbr osobistych.

Podsumowanie

Na koniec warto wspomnieć, że bywa tak, że naruszenie dóbr osobistych jest widoczne „na pierwszy rzut oka”, a czasem trzeba sięgnąć po bogate orzecznictwo sądowe, w tym orzecznictwo Sądu Najwyższego, by móc właściwie ocenić dany przypadek. Nie ma bowiem dwóch identycznych sytuacji, a każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia. Coś co wydaje Ci się oczywistym naruszeniem dóbr osobistych, może wcale nim nie być. Trzeba też zawsze właściwie dobrać środki ochrony dóbr osobistych. Małe szanse ma osoba, która w postępowaniu sądowym żąda wyrecytowania tekstu przeprosin w programie telewizyjnym, podczas gdy jej dobre imię zostało naruszone podczas prywatnej rozmowy.

Osobiście, w pracy zawodowej niejednokrotnie analizuję orzecznictwo sądowe, aby szybciej i trafniej ocenić daną sytuację i dobrać właściwe środki ochrony dóbr osobistych.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Agnieszka Wernik w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 1 komentarz… przeczytaj go poniżej albo dodaj swój }

    Joanna 3 marca, 2020 o 17:05

    Dzień dobry. Szanowna Pani byłabym wdzieczna za pomoc w następującej sprawie. Moja mama odeszła, kiedy miałam 14 lat. Odeszła do innego mężczyzny zostawiajac mnie z tatą. Jeszcze nim tata zmarł wygadywala, ze był alkoholikiem, bił ją i dlatego odeszła. Tata zmarł i dopiero na dobre się zaczęło. Mama pisała do moich znajomych na fb noeprawdziwe historie. Potem obgadywała przed rodziną i znajomymi.. Cześć rodziny od zawsze wiedziała jaka jest mama a drugiej części długo zajęło nim zorientowali się, ze są przez mamę manipulowani. Teraz prócz mnie obgaduje jeszcze inne ciocie i wujków. W ubiegłym roku urodziłam corke. Z wiadomych przyczyn nie chciałam aby mama się dowiedziała. Ale dowiedziała się. Zaczęła wydzwaniać po ludziach, ze co ze mnie za córka, ze nawet nie widziała swojej wnuczki.. Po 5 miesiącach postanowiła jak zwykle być zlosliwa i zadzwoniła do mężczyzny z którym kiedyś się spotykałam i naopowiadała mu, ze jak byłam z nim to spotykałam się już z tym obecnym itd- oczywiście jedna wielka bzdura. Teraz tamten wypisuje do mnie codziennie obraźliwe smsy. Mam dość, zwłaszcza ze moja córka jest chora i mam dosc swoich problemów a cały czas muszę konfrontować się z wymysłami mojej matki.. Co mogę zrobić, żeby skutecznie się ode mnie wreszcie odczepiła i żebym miała spokój w życiu. Dodam, ze nigdy w niczym mi nie pomogła a wszystko co mam zawdzięczam temu, ze od wczesnych lat pracuje.. Ludziom opowiada, ze mnie finansuje (mieszka w Niemczech i dobrze Jej się teraz powodzi), ze płaciła mi za studia, za samochód itp.. Naprawdę powoli psychicznie już tego nie wytrzymuje a jie wiem jak się w tym wszystkim poruszać;(
    Podpowie mi Pani jakieś rozwiazanie?
    Pozdrawiam serdecznie
    JJ

    Odpowiedz

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Agnieszka Wernik w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: