Prywatny akt oskarżenia

Prokurator odmówił mi wszczęcia postępowania w sprawie o zniesławienie. Czy to oznacza, że nie można już pociągnąć sprawcy zniesławienia do odpowiedzialności  karnej? – otrzymałam zapytanie od Klienta.

Oczywiście można, w takiej sprawie należy jednak złożyć prywatny akt oskarżenia lub odpowiednią skargę na Policji, którą Policja przekaże bezpośrednio do sądu.  To, czy sprawca zniesławienia zostanie ukarany, zależy więc przede wszystkim od Twojej inicjatywy i determinacji.

Zarówno przestępstwo zniesławienia, jak również przestępstwo zniewagi ścigane są w tak zwanym trybie prywatnoskargowym. Oznacza to tyle, że organa ścigania nie będą się taką sprawą zajmowały, jeśli uznają że brak jest interesu społecznego w objęciu ścigania z urzędu. Dla wielu osób stanowi to zaskoczenie. Zniechęceni taką postawą organów ścigania pokrzywdzeni, często nic dalej ze sprawą nie robią. Wynika to zaś głównie z tego, że po prostu nie znają swoich praw.

Jeśli więc zostałeś zniesławiony, nie czekaj aż organy ścigania same zajmą się Twoją sprawą. Działaj, bo tylko od Ciebie zależy, czy osoba która Cię zniesławiła, poniesie odpowiedzialność za swój czyn. Jeśli chcesz aby sprawca zniesławienia poniósł odpowiedzialność karną, złóż prywatny akt oskarżenia lub skargę na Policji. Wahasz się czy to zrobić? Byle nie za długo! Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa. Jednakże nie może to nastąpić później niż z upływem 3 lat od czasu popełnienia przestępstwa.

Jeśli zaś swoich praw chcesz dochodzić w postępowaniu cywilnym, możesz złożyć pozew o ochronę dóbr osobistych (pozew o zniesławienie) o którym pisałam tutaj.

Prywatny akt oskarżenia – wymogi

Prywatny akt oskarżenia to sposób na zainicjowanie postępowania karnego w sprawie o zniesławienie. Wnosi go pokrzywdzony. Oczywiście jako pokrzywdzony możesz skorzystać z pomocy adwokata, który oceni daną sprawę, sporządzi prywatny akt oskarżenia, jak również będzie Cię reprezentował przed sądem w charakterze Twojego pełnomocnika. Obecność na rozprawie profesjonalnego pełnomocnika jest istotna. Adwokat pomoże w przeprowadzeniu postępowania dowodowego i odpowiednio zareaguje w zależności od tego jaką linię obrony przyjmie oskarżony. Pamiętaj, że jeśli sąd skaże osobę która dopuściła się względem Ciebie zniesławienia, zasądzi również na Twoją rzecz zwrot kosztów postępowania, a tym wynagrodzenie Twojego adwokata. Nie musisz więc martwić się poniesionymi kosztami.

Prywatny akt oskarżenia musi spełniać pewne wymogi formalne. Są to:

1. oznaczenie osoby oskarżonego – jeśli adres zamieszkania oskarżonego nie jest Ci znany, nie stoi to na przeszkodzie złożeniu prywatnego aktu oskarżenia. Inaczej jest w postępowaniu cywilnym, tam musisz podać adres zamieszkania pozwanego,
2. oznaczenie zarzucanego oskarżonemu czynu – czyli opisanie przebiegu inkryminowanego zdarzenia,
3. wskazanie dowodów, na których opiera się oskarżenie – np. zeznania świadków, dowody z dokumentów.

Dodatkowe wymogi, które musi spełniać prywatny akt oskarżenia to:

1. oznaczenie organu, do którego jest skierowany akt oskarżenia,
2. dane osobowe oraz adres wnoszącego akt oskarżenia,
3. datę i podpis składającego akt oskarżenia.

Prywatny akt oskarżenia – opłata

Do prywatnego aktu oskarżenia oprócz jego odpisów musisz również załączyć dowód uiszczenia opłaty. Wynosi ona 300 złotych. Jeśli nie stać Cię na jej uiszczenie, już w prywatnym akcie oskarżenia złóż wniosek o zwolnienie od ponoszenia kosztów. Sąd może Cię od kosztów zwolnić w całości lub w części.

Jeśli wniesiesz prywatny akt oskarżenia ale nie uiścisz opłaty, sąd wezwie Cię abyś zrobił to w terminie 7 dni. W odpowiedzi na wezwanie możesz również wnosić o zwolnienie od kosztów albo po prostu opłatę uiścić. W razie odmowy uwzględnienia wniosku o zwolnienie, będziesz musiał zapłacić wymaganą kwotę.

Posiedzenie pojednawcze

Nie zdziw się, gdy po prawidłowym wniesieniu prywatnego aktu oskarżenia, sąd w pierwszej kolejności wyznaczy posiedzenie pojednawcze. To nie dlatego, że sąd chce szybko zakończyć sprawę i doprowadzić do tego abyś  pojednał się z oskarżonym. Taka jest po prostu procedura. Ważne jest abyś się na to posiedzenie stawił. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo Twoje i Twojego pełnomocnika doprowadzi bowiem do umorzenia postępowania.

Nie wszystkim zależy na tym aby doprowadzić do skazania oskarżonego o zniesławienie. Jeśli satysfakcjonuje Cię np. naprawienie szkody i usłyszenie „przepraszam”, sprawa może skończyć się na owym posiedzeniu. Może trudno Ci w to uwierzyć, ale wielu oskarżonych, którzy wcześniej nie chcieli słyszeć o przeprosinach czy naprawieniu szkody, po wniesieniu do sądu prywatnego aktu oskarżenia, po prostu zmienia zdanie.