Dzień dobry w Nowym Roku! Niech będzie lepszy niż poprzedni 🙂
Jako, że to już koniec urlopów, wszelkiego rodzaju serniczków, szarlotek, faworków i grzanego wina, czas „wziąć się do roboty”. Aby z kolei wejście w ten Nowy Rok odbyło się przyjemnie i bezboleśnie, zaczynam od bloga.
Dziś temat ku pokrzepieniu serc wszystkich oskarżonych w postępowaniach prywatnoskargowych. Mowa tu oczywiście o umorzeniu postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu przy przestępstwach zniesławienia i zniewagi.
Może się bowiem zdarzyć tak, że po wpłynięciu do sądu prywatnego aktu oskarżenia w sprawie o zniesławienie czy zniewagę, sąd postępowanie to umorzy, ze względu właśnie na znikomą społeczną szkodliwość czynu.
W praktyce jest to jedna z najczęstszych przyczyn umorzenia postępowania w postępowaniach prywatnoskargowych.
Zgodnie z przepisami, czyn którego szkodliwość społeczna jest znikoma, nie stanowi przestępstwa.
Sprawca takiego czynu nie będzie więc za niego odpowiadał, skoro de facto przestępstwa nie popełnił. Przestępstwem jest bowiem tylko taki czyn, którego społeczna szkodliwość jest wyższa niż znikoma.
Umorzenia postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu nie należy mylić z warunkowym umorzeniem postępowania. O tym jednak innym razem.
Znikoma społeczna szkodliwość czynu
Czym jest owa znikoma społeczna szkodliwość czynu?
To trudne pytanie, na które nie ma dobrej, jednoznacznej odpowiedzi.
Przepisy nie definiują bowiem samego pojęcia, ale określają jakie okoliczności należy brać pod uwagę przy ocenie, czy dany czyn cechuje znikoma społeczna szkodliwość.
Do okoliczności tych zaliczamy:
- rodzaj i charakter naruszonego dobra (np. dobre imię, godność osobista)
- rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody ( chodzi tu zarówno o szkodę majątkową np. utrata pracy w wyniku pomówienia, jak też krzywdę czyli cierpienia psychiczne i stres związany z zachowaniem sprawcy)
- sposób i okoliczności popełnienia przestępstwa (np. okrutne, brutalne zachowanie sprawcy, sprowokowanie zdarzenia przez samego pokrzywdzonego)
- wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków
- postać zamiaru (z reguły przyjmuje się, że jeśli zamiar przemyślany, wskazuje to na większy stopień społecznej szkodliwości, zamiar nagły zaś na mniejszy)
- motywację sprawcy (np. działanie w celu pognębienia, upokorzenia danej osoby uważa się za motywację naganną)
- rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.
Należy pamiętać, że to rolą sądu jest ocena, czy społeczna szkodliwość danego czynu jest znikoma. Dokonując tej oceny sąd nie może pominąć żadnego w ww. kryteriów.
>>> Kiedy możemy publikować cudzy wizerunek? Przeczytaj o tym we wpisie: Upublicznienie wizerunku bezdomnego mężczyzny przez youtuberkę Olfaktorię
Umorzenie postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu jest niewątpliwie instytucją korzystną dla oskarżonego o zniesławienie czy zniewagę.
Sąd bowiem mimo ustalenia, że oskarżony popełnił zarzucany mu czyn, nie wyciąga wobec niego żadnych konsekwencji prawno-karnych.
Oskarżony zachowuje status osoby niekaranej. Ani w Krajowym Rejestrze Karnym, ani w żadnym innym systemie nie odnotowuje się informacji o tym, że w stosunku do oskarżonego toczyło się postępowanie prywatnoskargowe.
Złożenie wniosku o umorzenie postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu
Jeżeli więc zostałeś oskarżony o zniesławienie czy zniewagę, a Twój czyn charakteryzuje się znikomą społeczną szkodliwością, złóż w sądzie odpowiedni wniosek o umorzenie prowadzonego wobec Ciebie postępowania.
Kiedy należy złożyć wniosek?
Wniosek taki możesz złożyć na każdym etapie postępowania, jednakże im wcześniej to zrobisz, tym lepiej.
Zawsze radzę aby wniosek taki składać we wstępnej fazie procesu, najlepiej w odpowiedzi na prywatny akt oskarżenia.
>>> Czy Kaja Godek przyczyniła się do uzyskania nowych możliwości dochodzenia roszczeń w postępowaniu o ochronę dóbr osobistych? Sprawdź wpis: Kaja Godek i przełomowy wyrok Sądu Apelacyjnego
Sąd może też umorzyć postępowanie z urzędu, mimo iż wcale nie składałeś stosownego wniosku. Warto jednak zadbać o swoje interesy i samemu wyjść z taką inicjatywą.
Jeżeli zaś to Ty złożyłeś prywatny akt oskarżenia, ważne jest abyś już w jego treści wskazał na te okoliczności, które wskazują na znaczny stopień społecznej szkodliwości działania sprawcy.
W zależności od stanu faktycznego możesz wskazywać np. na uporczywość działania sprawcy, złośliwość, chęć upokorzenia, poniżenia pokrzywdzonego, zdyskredytowania go itp.
W przypadku jednak, gdy sąd nie podzieli Twojej opinii co do znacznej społecznej szkodliwości czynu i postępowanie umorzy, przysługiwać Ci będzie prawo złożenia zażalenia.
Termin na złożenie zażalenia wynosi 7 dni i liczy się albo od ogłoszenia postanowienia (jeżeli byłeś obecny na ogłoszeniu), albo od doręczenia postanowienia – w przypadku gdy nie byłeś obecny na ogłoszeniu.
Jeżeli jesteś zainteresowany tematem, w kolejnym wpisie postaram się podać kilka przykładów umorzenia postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu.
Do usłyszenia!
Agnieszka Wernik
adwokat
***
Ugoda sądowa – przykład realizacji
Dzisiejszym krótki wpis dotyczy ugody sądowej. Klienci często bowiem pytają – a co to, a czy warto, a po co to?
Osobiście uważam, że jeśli jest możliwość porozumienia między stronami i zawarcia ugody, trzeba z tej możliwości skorzystać. To jedyna okazja aby wspólnie wypracować pewne rozwiązania, które dla obu stron będą satysfakcjonujące [Czytaj dalej…]
***
Zobacz także poprzednie wpisy:
{ 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Dzień dobry. Miałam nieprzyjemną sytuację z nieznajomym na parkingu. Pewien Pan uniemożliwił mi wjazd na parking mimo moich próśb o wycofanie auta. Po kilku minutach moje wzburzenie tak wzrosło,że w nerwach nazywałam go baranem i debilem,po czym pojechałam na inny wjazd. W zdarzeniu brałam udział tylko ja,ten pan i jego kolega.
Ten człowiek mnie śledził do miejsca mojej pracy i na poczekalni przy portierni zaczął za mną krzyczeć i opowiadać o zdarzeniu osobom,które były tam obecne.
Właśnie byłam na komisariacie,bo Pan prawdopodobnie złożył skargę do sądu za pośrednictwem policji na podstawie mojej tablicy rejestracyjnej.
Jestem urzędnikiem państwowym, nigdy nie byłam skazana, czy mam szansę na warunkowe umorzenie postępowania?
Dzień dobry, trudno powiedzieć czy i jakiej treści skarga została złożona. Niewykluczone, że jest szansa na warunkowe umorzenie, ale za wcześnie by się nad tym zastanawiać. Chętnie pomogę jeśli sytuacja się rozwinie. Pozdrawiam.