Kampania wyborcza powinna być prowadzona wedle pewnych reguł i zasad. W szczególności zabronione jest podawanie informacji nieprawdziwych, celem zdyskredytowania przeciwnika politycznego. W praktyce wiemy jednak, że bywa z tym różnie. Pewnym remedium na tego typu sytuacje jest tzw. pozew w trybie wyborczym.
Pozew w trybie wyborczym
Już na wstępie należy zwrócić uwagę, że określenie pozew w trybie wyborczym, choć powszechnie stosowane, nie jest prawidłowe. Tak naprawdę jest to bowiem wniosek o wydanie orzeczenia.
Procedurę wystąpienia z takim wnioskiem reguluje art. 111 kodeksu wyborczego.
Celem tego przepisu jest ochrona kandydatów i komitetów wyborczych przed skutkami rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, tak aby nie zniekształcały one ocen wyborców.
Składając ów wniosek, wnioskodawca (kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego) może żądać:
- zakazu rozpowszechniania takich informacji
- przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje
- nakazania sprostowania takich informacji
- nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste
- nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone
- nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Co istotne żądać można wydania wszystkich nakazów i zakazów, o których mowa w przepisie lub tylko niektórych z nich.
Oczywiście zależeć to będzie od okoliczności konkretnego przypadku.
Warunkiem udzielenia ochrony w trybie art. 111 kodeksu wyborczego jest m.in. spełnienie przesłanki nieprawdziwości informacji, zawartej w wypowiedzi.
Badaniu w trybie wyborczym podlegają jedynie konkretne informacje, które podlegają weryfikacji pod kątem zgodności z faktami.
Nie można zatem dochodzić w tym trybie np. nakazania sprostowania wypowiedzi, która miała charakter tylko ocenny.
Kiedy można złożyć pozew w trybie wyborczym?
Nie każdy i nie zawsze może złożyć ów pozew.
Ustawa wymaga bowiem spełnienia następujących przesłanek:
1. wnioskodawca jest legitymowany czynnie do złożenia wniosku (jest kandydatem lub pełnomocnikiem wyborczym zainteresowanego komitetu wyborczego)
2. uczestnik postępowania rozpowszechnia, na przykład w prasie, informacje dotyczące kandydata w okresie kampanii wyborczej
3. informacje, o których mowa wyżej są nieprawdziwe
4. publikacja tych informacji ma na celu zjednywanie zwolenników lub zdyskredytowanie przeciwników, czyli że są formą agitacji wyborczej.
Nie wolno zapominać, że w tym trybie to wnioskodawca powinien udowodnić, że uczestnik podał informacje nieprawdziwe.
Błyskawiczna procedura – wniosek o wydanie orzeczenia
Wniosek o wydanie orzeczenia rozpatrywany jest błyskawicznie. Jest to najszybsza procedura znana w naszym porządku prawnym.
Rozpoznanie sprawy następuje w ciągu 24 godzin od złożenia wniosku.
Procedowania sądu nie zatrzymuje nawet usprawiedliwiona nieobecność wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, jeśli zostali prawidłowo poinformowani o terminie rozprawy.
Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, które sąd odwoławczy rozpatruje również w ciągu 24 godzin.
Postanowienie wydane w wyniku rozpoznania zażalenia jest już ostateczne i nie przysługuje od niego żaden dalszy środek zaskarżenia. Podlega też natychmiastowemu wykonaniu.
Osoba, której sąd nakazał przeprosiny czy sprostowanie informacji ma 48 godzin na realizację postanowienia. Publikacja następuje na koszt zobowiązanego we wskazanej przez sąd prasie.
Wykonanie postanowienia nie narusza przepisów o tzw. ciszy wyborczej.
Inne drogi dochodzenia roszczeń
Oczywiście tzw. pozew w trybie wyborczym nie jest jedyną drogą dochodzenia swoich praw.
Osoba, której dobra osobiste naruszono, ma prawo do tego, by złożyć pozew o ochronę dóbr osobistych czy rozważyć złożenie prywatnego aktu oskarżenia o zniesławienie.
Może zdarzyć się bowiem tak, że kandydat w ferworze kampanii nie zdąży złożyć wniosku w trybie art. 111 Kodeksu wyborczego.
Możliwa jest też sytuacja, gdy naruszyciel kontynuuje kampanię oszczerstw mimo zakończenia wyborów.
Pozew w trybie wyborczym tylko w czasie kampanii wyborczej
Kończąc trzeba wspomnieć, że z trybu wyborczego, jak sama nazwa wskazuje, można skorzystać tylko w czasie trwania kampanii wyborczej.
Czyli kiedy?
Jak precyzuje przepis – od dnia ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów do 24 godzin przed dniem głosowania.
Agnieszka Wernik
adwokat
Zdjęcie: bartek001
***
Pozew o zniesławienie
Klientka niedawno zadała mi pytanie jak wnieść pozew o zniesławienie i czy może liczyć na ukaranie grzywną sprawcy zniesławienia.
Zanim odpowiedziałam na to pytanie, musiałam wytłumaczyć Jej, że nastąpiło tu pewne pomieszanie pojęć. Ponieważ zaś takie pytania pojawiają się bardzo często, postanowiłam napisać kilka słów na temat owego „pozwu o zniesławienie” [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }